Een incassoprocedure begint altijd met een door het incassobureau, in opdracht van haar cliënt, verzonden aanmaning. Hierin geeft het incassobureau aan dat haar cliënt (het bedrijf dat u een factuur heeft gestuurd voor al dan niet geleverde goederen of diensten) de incassering van een vordering aan hen heeft overgedragen en sommeert het incassobureau u om het betreffende bedrag binnen een bepaalde termijn (meestal vijf dagen tot één week) alsnog te betalen.
Wanneer u de aanmaning van het incassobureau negeert, kunt u na ongeveer twee weken een tweede aanmaning of ingebrekestelling verwachten. In een tweede aanmaning wordt u vaak nogmaals gevraagd om het geëiste bedrag te betalen, in een ingebrekestelling staat meestal dat u niet aan de eis tot betaling in de aanmaning heeft voldaan en dat er rechtsmaatregelen zullen volgen.
Wanneer u het met een aanmaning oneens bent, is het raadzaam om hiervan zo snel mogelijk het incassobureau op de hoogte te stellen. Dit kan vaak telefonisch, maar het is verstandiger om het schriftelijk (liefst per aangetekende post met ontvangstbevestiging) te doen. U heeft dan altijd bewijs dat uw brief ook daadwerkelijk is verzonden. Geef in uw reactie duidelijk aan om welk dossiernummer het gaat, wat de naam is van het bedrijf dat claimt nog geld van u tegoed te hebben en waarom u het met de vordering oneens bent. Werk uw brief uit op de computer, zodat u er zeker van bent dat het incassobureau deze goed kan lezen. Tip: bel het incassobureau even wanneer u het druk heeft, voor het opstellen van het bezwaar veel tijd nodig denkt te hebben of wanneer u dit in overleg of samenwerking met derden wilt doen. Zij weten dan alvast dat u niet wilt betalen en kunnen het nemen van verdere maatregelen zo tijdelijk stop zetten. Wacht echter niet langer dan twee weken met het versturen van uw brief.
Wanneer u wel wilt betalen, maar geen geld heeft, kunt u telefonisch contact opnemen met het incassobureau om een betalingsregeling overeen te komen. Dit is vrijwel altijd mogelijk!
Wanneer u de met het incassobureau gemaakte afspraken niet nakomt (bijvoorbeeld in geval van een betalingsregeling), niets van zich laat horen of wanneer u met een zwak verweer komt waarbij de schuldeiser denkt dat zij door de rechter in het gelijk zal worden gesteld, zal het incassobureau na enkele weken tot maanden overgaan tot dagvaarding. Elk incassobureau is verplicht om u hier van tevoren over op de hoogte te stellen.
Een dagvaarding, waarin staat wanneer u voor de rechter moet verschijnen en waarom, wordt altijd bezorgd (ook wel ‘betekenen’ genoemd) door de deurwaarder. U hoeft echter niet bang te zijn dat de deurwaarder direct uw huis leeg komt halen: zonder vonnis van de rechter kan deze niets bij u doen! Meestal heeft u twee tot vier weken de tijd om de op de dagvaarding vermeldde zitting voor te bereiden. Zaken tot € 5.000 worden altijd voorgelegd aan de Kantonrechter (hier kunt u zelf verweer voeren), geschillen waarbij hogere bedragen in het geding zijn worden voorgelegd aan de Arrondissementsrechtbank. In het laatste geval heeft u een advocaat nodig. Bij de Raad voor de Rechtsbijstand kunt u een pro deo (gesubsidieerde) advocaat aanvragen.
Wanneer u wordt gedagvaard voor de Kantonrechter, en het niet eens bent met de vordering, kunt u zelf op de zitting verschijnen om de Kantonrechter van uw gelijk te overtuigen. Beter is het echter om uw verhaal op papier te zetten en uiterlijk drie werkdagen voor aanvang van de zitting in te leveren bij de griffie van de rechtbank (let op: u moet uw stukken altijd in tweevoud inleveren!). Bovenaan uw verweer moet u de tekst ‘CONCLUSIE VAN ANTWOORD’, het adres van de rechtbank, het rolnummer van de zaak (dit kunt u terugvinden op de dagvaarding, neem anders even telefonisch contact op met de griffie om hier naar te informeren), uw naam en adres en de naam en het adres van de schuldeiser vermelden.
Na uw stuk te hebben doorgelezen kan de Kantonrechter besluiten om een comparitie van partijen te gelasten. In dat geval moeten u en de schuldeiser naar de rechtbank komen om ter plekke tekst en uitleg te geven. Vaak besluit de Kantonrechter echter om de zaak schriftelijk af te handelen. Het verdere verloop van de rechtszaak ziet er dan als volgt uit:
- Dagvaarding (door schuldeiser)
- Conclusie van antwoord (door u, als gedaagde partij)
- Conclusie van repliek (door schuldeiser), dit is een schriftelijke reactie op uw verweer (conclusie van antwoord)
- Conclusie van dupliek (door u), dit is een schriftelijke reactie op het conclusie van repliek
- Eventueel: conclusie van dupliek in reconventie (door schuldeiser), dit is een schriftelijke reactie op het conclusie van dupliek
- Vonnis (door de rechter)
Tussen elke stap zit een termijn van minimaal vier weken, waarin u of de tegenpartij de gelegenheid heeft om het betreffende stuk op te stellen. Telkens wanneer de tegenpartij een stuk heeft ingeleverd, krijgt u dit uiterlijk binnen een week na de zittingsdatum per post toegestuurd. De datum waarop de Kantonrechter vonnis wijst kan uitlopen: soms duurt dit, afhankelijk van de drukte bij de rechtbank, zelfs enkele maanden.
U krijgt het vonnis van de Kantonrechter altijd per post thuisgestuurd. Hierin staat uitgebreid beschreven hoe de rechter tot zijn conclusie is gekomen en of u wat moet betalen. Ook wanneer u geen verweer heeft gevoerd krijgt u het vonnis thuisgestuurd. Wanneer u verweer heeft gevoerd, kunt u bij een bedrag boven de € 1.750 in hoger beroep gaan bij het Gerechtshof. Wanneer u geen verweer heeft gevoerd, kunt u dit alsnog doen door verzet aan te tekenen tegen het vonnis. Let op: wanneer de Kantonrechter het vonnis ‘uitvoerbaar bij voorraad’ heeft verklaard, dient u altijd onmiddellijk te betalen (ongeacht of u in hoger beroep gaat of niet).
Meestal geeft de schuldeiser of diens incassobureau u een week de tijd om het vonnis op te volgen. Doet u dit niet, dan zal de deurwaarder bij u langskomen om het vonnis te betekenen. Deze neemt vervolgens de executie van het vonnis over van het incassobureau. Ook dit hoeft nog niet te betekenen dat er direct beslag zal worden gelegd op uw huis of inboedel: de deurwaarder zal eerst proberen om beslag te leggen op uw bankrekening(en) of salaris. Wanneer dat niet voldoende is, kan er ontruiming volgen.